KUŞKONMAZ SEBZESİ
Avrupa ve Amerika’da pek çok kullanılan bol azotlu bir sebzedir. Bizde yetiştirilmesi ancak elli yıl öncesine uzanır.
Kuşkonmaz bitkisi nasıl bir bitkidir? Kuşkonmaz bitkisinin faydaları nelerdir? Kuşkonmaz bitkisi yemekleri? Kuşkonmaz sebzesi nasıl bir sebzedir?
Kuşkonmaz ılık iklimi sever. Güneşten hoşlanır. Başlıca çeşitleri Alman ve Fransız kuşkonmazıdır.
Bitki, kumlu, tınlı, süzek milli topraklarda iyi mahsul verir. Ağır topraklarda geç yetişirse de daha mahsullü olur. Toprak sonbaharda kirizme yapılarak parsellere ayrılır. Küçük ölçüdeki ekimde kürek belle bellenirse de büyük ziraatte pulluk kullanılmak uygun olur.
Mayısta genç fidanlar toprak üzerine çıktıklarından yabani otlar temizlenir, kurak havalarda fideler sulanır. Temmuzda çok faydalı olan bir şerbet verilir. Pençeler mayısta hendek içine dikilir. Sonraları üçkere tekrarlanmak üzere, hendekler çapayla doldurulur. Bundan sonra da fidanlara çiftlik gübresi verilerek boylanınca hereklenir. Kuşkonmazın hasadı el ile veya araçlarla yapılır.
Kuş Konmaz Hastalıkları
Kuşkonmaz pası: Mantar hastalıklarındandır. Yeşil kısımlarda kırmızı renkte pas mantarları görülür. Bordo bulamacı ile savaşılır.
Kuşkonmaz sinekleri: Çok büyük zarar verir. Nisan, mayıs aylarında yeni dikilen kuşkonmazlarda toprağa çıkan fideleri harabederler. Önlemek için, sonbaharda dallar kesilir, yakılır, filizlere de zamklı maddeler sürülür.
Kuşkonmaz böceği: Bu da tehlikelidir. Böcekler koyu mavi renkte, kanatları kırmızı çizgilidir. Tütün ve arapsabunu karması kurtlara serpilerek yok edilmesine çalışılır ve başkaca sonbaharda dalları kesmekle mücadele edilir.
Kuş Konmaz İle Yapılan Yemekler
Kuşkonmaz (TEREYAĞLI) Malzemesi: 1 kilo kuşkonmaz; 2 yemek kaşığı tuz; 16 bardak su; 4 çorba kaşığı tereyağ. Kuşkonmazların saplarını, morumsu veya yeşilimsi kısım bitip de sarımsı rengin başladığı yerden, aşağı, sapın ucuna doğru, ince ince keserek soyun.
Soyulan her kuşkonmazı, içinde soğuk su olan bir tencerenin içine atm. Bu ayıklama işi bitince, kuşkonmazları sudan çıkarıp bir demet haline getirin ve saplarını sararak bağlayın.
Sonra sapları bağlanan demet halindeki kuşkonmazları kaynamakta olan 16 bardak tuzlu suyun içine atm. Kuşkonmazlar biraz yumuşayıncaya kadar hafif ateşte 25-30 dakika haşlayın.
Çok yumuşamadan bir kepçe ile bu sıcak suyun içinden çıkarıp soğuk tuzlu suyun içine atın ve yarım saat kadar bu suyun içinde bırakın. Yarım saat sonra, kuşkonmazların ısınması için tekrar kaynar suya atıp 34 dakika suda bırakın. Sudan çıkardıktan sonra iyice kurulayıp içine katlanmış peçete yayılmış servis tabağına koyun. Demeti bağladığınız sapı kesip alın. Yanında, ayrı bir kab içinde eritilmiş tereyağ olarak servis yapın.
Salçalı Kuşkonmaz Malzemesi: 1 kilo kuşkonmaz; 16 bardak su; 2 yemek kaşığı tuz. Salçası: 2 tane yumurta; 4 yemek kaşığı tereyağ; yarım kahve fincanı su; biraz tuz.
Kuşkonmazlar, tereyağlı kuşkonmazda olduğu gibi aynen haşlanıp pişirilir. Arada tarif edildiği gibi ısıtıldıktan sonra peçeteli servis tabağına alın. Ayrı bir kabda hazırlan- mş salça ile birlikte servis yapın.
Salçanın Hazırlanışı
Küçük bir kapda yumurta sarılarını, yarım kahve fincanı su ve biraz tuzla çırparak karıştırın. Kabı, içinde su kaynamakta olan diğer bir kabın üstüne oturtun. Yumurtalar hafifçe ısının- caya kadar hızlı hızlı telle çırpın. Isındıktan sonra tereyağı parça parça içine atıp mütemadiyen karıştırarak yağı yumurtalara’ yedirin. Salça mayonez kıvamına gelince ateşten indirin. Arzu edilirse, içine 1/4 limon suyu da kattıktan sonra sos kâsesine koyun ve kuşkonmazla birlikte servis yapın.
Salça yapılırken yağını bırakıp kesilecek olursa, sıcak su kabının üstünde karıştırmakta olduğunuz salçaya yarım kaşık soğuk su serpin. Salça düzelinceye kadar hafif ateş üstünde aynı şekilde hızlıca karıştırın.
Not: Kuşkonmaz, bu salça yerine mayonezle de servis edilir.
Mayonez Nasıl Yapılır? Hazırlanışı
2 tane yumurta; 1/2 limon; 3/4 bardak zeytinyağı; biraz tuz; 1/2 kahve kaşığı un; biraz karabiber ve hardal (arzuya bağlı).
Derince bir porselen kâsenin içine yumurta sarılarını, unu ve tuzu koyun. Bunları ancak birbiriyle hal- loluncaya kadar, bir tahta kaşıkla 4-5 defa karıştırın. Sonra buna ılık zeytinyağını damla damla, mütemadiyen aynı istikamette karıştırarak katıp, yağı yumurtalara yedirin. Yumurtalar yağı yedikçe ikinci damlayı damlatın. Bu suretle yağ hallol- duktan sonra aynı şekilde limon suyunu ilâve edip yumurtalara yedirin. Elde ettiğiniz bu mayonezi salça gibi kuşkonmazın yanında servis yapın.
Not: Mayonez yapılırken bozulacak olursa, boş bir kâsenin içine bir tatlı kaşığı su koyun. Bozulan mayonezden birer çorba kaşığı alıp suyun içine katarak tıpkı mayonez yapar gibi karıştırın. Bütün mayonezi bu şekilde bu kabın içine aktarıp toplanmasını temin edin.
KUŞKONMAZ BİTKİSİ
Saksı ve salon bitkilerindendir. Birkaç çeşidi vardır. Bu bitkinin iki çeşidi iyi tanınmıştır. Çiçekleri önemsizdir.
Sarılıcı olan kuşkonmaz (plumozus), çok dallı ve yaprakları tüy gibidir. Öteki çeşidin (ispiranjeri) yaprakları yatık ve düşük olur. Her ikisi de funda toprağında devamlı yaşarlar. Tohumla yetiştirilirler ve yetiştirilmeleri kolaydır.
Kuşkonmaz yetiştirmek için bir kasaya funda toprağı doldurulup tohumlar birer birer ekilir. Biraz sivrilince küçük fincan saksılarda şaşırtma yapıldıktan sonra büyüyen fidanlar büyük saksılara aktarılır.
Yazın dışarıda, gölge yerlerde yaşarsa da kışın içeride gölge bir pencere önüne konur ve lüzumunda sulanıp tozdan korunursa büyürler ve salonu süslerler. Bunlara güzel şekiller verilerek kafeslere sardırabilirler.
