Hayat Pedi – Hayatpedi.com

  1. Anasayfa
  2. »
  3. Yaşam
  4. »
  5. Üzüm Asmanıza Bakımı İhmal Etmeyin!

Üzüm Asmanıza Bakımı İhmal Etmeyin!

admin admin -
48 0

Bahçenize güzel bir görünüş ver­diği gibi asmanın gelişmesini ve üzümlerin olgunlaşmasını sağlar.

Asmalara güzel bir görünüş vermek için, biraz gayret etmek ister. Eğer bahçenin bir köşesine dikilen asma fidanı başı boş bırakılır­sa, gelişigüzel büyür, sağa sola dal budak salarak çirkin bir görü­nüş alır, üstelik bakımsız asmaların vereceği üzümler hem çok cılız olur, hem de pek geç olgunlaşır. Asmaların gelişmesi için onları telle­re sardırarak kafes haline getirmelidir.

En kolay ve güzel görünüşlü asma kafesi üst üste gerilmiş iki sıra telle yapılır. İlk telin topraktan yüksekliği 90 cm. üstteki tel de birin­ciden 90 cm. yukarıda olmalıdır. Bu, uzun süreli bir tertibat olduğundan tellerin tutturulacağı kazıkların iyice sağlam olmasına dikkat edilmeli, kazıkların arasına da sağlam galvanize tel germelidir.

Kafesin bir başka tipinde de üç sıra tel kullanılır.  Asmanın göv­desi üst tele kadar uzadıktan son­ra buraya tutturulur. Sonra fazla dallar budanır, iki, ya da üç dal bırakılır. Bu dallar aşağı doğru eğilerek alt tellere bağlanır, son­ra uçları yukarı doğru kıvrılıp yeniden üst tellere tutturulur. As­manızın vereceği üzümlerin iyi olması için de budamaya dikkat etmeniz gerekir. Dallarda kütü­ğün yetiştirebileceğinden fazla tomurcuk bırakmamalıdır.

Asmayı kafese tutturduktan sonra budama ve bağlama işini asla ihmal etmemek gerekir, aksi halde asma karmakarışık bir gö­rünüş alır.

Asmanın baş düşmanlarından biri de ‘’bağbozan’’ (küskütotu) denilen asalak (parazit) bitkidir. Bağlarda olduğu gibi, bahçelerde tek olarak yetiştirilen asmalarda da bu otun saç gibi incecik sapla­rı vardır, bunlarla asmaya sarılıp dolanır, onun suyunu emip kuru­tur. Bunun için, asmaların dibi sık sık çapalanmalı, bağboğan kökleriyle çıkarılıp atılmalıdır.

Hem bahçenin süsü, hem de iyi bir meyva ağacı olabilir.

Asma tırmanıcı bir bitkidir, çardağa, duvarlara, damlara alınacak olursa, asma bıyığı, sülük denilen uzantılarıyla tutunup aşıla aşıla tırma­nır, uzanıp gider.

Bağcılıkta, üzüm almak için yetiş­tirilen asmalar, yerden ancak 60-70 cm. kadar bırakılarak, budanır, böylece asmanın uzayıp giderek kuvveti­nin dallara dağılması önlenir, bu kuvvet üzümlerin gelişmesini sağlar.

Bununla birlikte, bahçelerde süs için, bir duvarı, damı örtmek, çar­daklarda gölgelik elde etmek için uzatılıp sardırılan asmalardan da, iyi bakılırsa, üzüm alınabilir. Bu bakım­dan, bakımlı bir asma hem bahçenin süsü, hem de az çok yemiş veren bir meyve ağacı olur.

Asma, cinsine göre, ayrı özellikte toprak ister. Çok yağışlı, soğuk böl­gelerde olduğu gibi, çok sıcak yerler­de de iyi asma yetişmez. Birçok asma hastalıklarının ortaya çıkması da ik­limle ilgilidir. Asma iyi bir toprak is­ter. Dikileceği yerin toprağı iyi de­ğilse 1 m. kare kadar bir yeri 60-70 cm, derinliğe kadar kazıp buraya iyi toprak koymalıdır.

Asma üzüm çekirdeğinden (tohum­la) yetiştirildiği gibi, daha çok çelik­le, daldırma ile, aşı ile üretilir.

Tohumla yetiştirilecekse, çekirdek­ler hastalıksız, sağlam, olgunlaşmış kütüklerin üzümlerinden alınmalı­dır. Çelikten yetiştirmede bir yaşın­daki çubuklar kesilir. Daldırma ise, bütün öteki bitkilerde olduğu gibi, asmanın bir dalı, kesilmeden, yere eğilerek toprağa gömülür. Dalın top­rak içhıde kalan kısmı kök verir, ye­ni fidan bu kökü ile birlikte kesilir, başka yere aktarılır. Aşı ile üretmede ise, iyi cins bir asmadan alınmış bir kalem başka bir asmaya aşılanır.

Asma, sık dal verdiği için, çeşitli biçimlerde budanarak şekiller veri­lebilir. Asmanın boya kaçmaması, üzüm vermesi isteniyorsa uçlarından budanır, yaprakları seyreltilir; ayrı­ca, çiflik gübresiyle birlikte suni güb­re de verilir.

Asma Hastalıkları

Asmaların uğradıkları türlü hasta­lıklar vardır. Don, dolu, güneş vur­ması, gibi tabii olaylar gibi, ayrıca asalaklardan, böceklerden ileri gelen bazı hastalıklar da asmaları bozar. Mildiyu ile filoksera bu hastalıkların başlıcalarıdır:

Mildiyu Hastalığı

Yağışı çok olan yıllarda bütün üzümleri yok eden bir asma hastalığıdır. Hastalık asma yapraklarının üzerinde yağ lekesi gibi bir görünüşle başlar. Sürgünler bir karış olunca mildiyu ile savaşa başlama­lı, asmalara göztaşı ile yapılmış ”bordo bulamacı” püskürtülmelidir.  Asalak bir mantardan ileri gelir. Yaprakların üzerinde ön­ce sarı lekeler olur, sonra bu lekeler kahverengileşir, yaprakların alt yü­zünde beyaz bir hav görülür. Mildi­yuya karşı en iyi ilâç göktaşıdır. Göz­taşı bakırın sülfürik asitle meydana getirdiği bir tuzdur. Kimyada bakır sülfat, bakır vitriyolu da denir. Isı­tılarak toz haline getirilir. Suyla ka­rıştırılarak bordo bulamacı yapılır. Bu bulamaç asmaya püskürtülür.

uzumler_2

Filoksera Hastalığı

Bitkilere dadanan bir böcektir. Asmanın hem yapraklarına, hem köküne zarar verir. Böceklerin önünü almak için toprağa metreka­reye 2-2,5 kilo karbon bisülfit karış­tırılır. Toprağı suya boğmak, topra­ğa %60-70 kum karıştırmak da filok­seraya karşı faydalıdır.

Külleme

Asmalara gelen hastalıkların en kötüle­rindendir. Küllemeye yakalanan asma yapraklarının üzeri unlanmış gibi olur. Küllemeyle savaşmak kükürtlü ilâçlar püskürtülerek yapılır. Bağlarda sürgünler 15-20 cm. kadar, yani aşağı yukarı bir karış boyunda olunca, küllemeyle sa­vaş da başlamalıdır.

Salkım Güvesi

Balgam da denilen bu böcekle savaşa bitki çiçeklenmeye başlamadan koyulmak gerekir. Salkım güvesinin bütün mevsim devamınca zarar vermesinin önüne geçmek için ilâçlamayı birkaç kere tekrarlamak yerinde olur.

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir