Apse Nedir?
Çeşitli mikropların etkisiyle meydana gelen, irin dolu şişliklere apse (çıban) denir. Apseler sıcak ve soğuk olmak üzere ikiye ayrılır:
Sıcak Apse Nedir?
Cerahat yapan mikroplardan ileri gelir. Şişme yerinde ağrı, sıcaklık, kızarma vardır. Birdenbire başlar, çabuk gelişir.
Soğuk Apse Nedir?
Yalnız şişlikle kendini belli eder. Tüberküloz mikrobu ile meydana gelir.
Sıcak apselerde, başlangıçta antibiyotik ilâçlarla, alkol pansumanı ile apsenin gelişmesi önlenebilir. Gelişme önlenemezse antibiyotik ilâçlara devam edilerek apsenin olgunlaşmasına yardım edilir. Sıcak pansuman yapılır. İhtiyol merhemi gibi merhemler kullanılır. Apse olgunlaşıp cerahatlenince apseyi yarıp irini akıtmalıdır. Bu yapılmaz da apsenin kendi kendine delinmesi beklenirse hem daha çok acı çekilmiş olur, hem de apsenin zararlı bir bölgeye açılması çeşitli ihtilâtlara yol açabilir.
Apse Nasıl Geçer?
Apsenin cerahat iyice toplamış olup olmadığını anlamak için, üzerine parmakla basüır. Parmağın altında bir dalgalanma duyuluyorsa, apse olgunlaşmış demektir.
Bu durumda apse yarılmalı, cerahat dışarıya boşaltılmalıdır. Bu müdahale yapümaz da apsenin kendi kendine patlaması beklenirse tehlikeli bir durum ortaya çıkabilir. Apse patladıktan sonra cerahat tamamıyla dışarı boşalırsa pek tehlike yoktur; yalnız, delik yeteri kadar açılmadıysa cerahatin ancak bir kısmı boşalır, bir süre sonra delik kapanarak yeniden ağrı başlar.
Apse kendiliğinden patladığı zaman, yeri bakımından, cerahat vücut içine yayılırsa çok daha tehlikeli durumlar baş gösterebilir.
Soğuk apseler ameliyat edilmez, çünkü böyle bir apse açılacak olursa bir türlü kapanmak bilmez. Soğuk apsede, tüberküloz tedavisiyle birlikte, vücudun kuvvetlenmesine yardım edilir.