KOLONYA NASIL ELDE EDİLİR?

Güzel koku vermesi için el, yüz ve saçlara sürülen bu su, tuvalet ispirtosunun içine çeşitli kokular karıştı­rılarak yapılır. Kolonya, yalnız tu­valette değil, içindeki ispirto ile esansların uyarıcı ve açıcı etkisin­den dolayı sağlık ve temizlik işlerinde de kullanılır. Bu güzel kokulu is­pirtoya ’’kolonya’’ adının verilmesi ilk defa Almanya’nın ‘’Köln = Ko­lonya’’ şehrinde yapılmasından ileri gelir.

Kokular Neden Yapılır? Nasıl elde edilir?

Güzel kokular, çeşitli yerlerden çıkarılır. Başta bitkiler gelir. Portakal, limon, bergamut gibi bitkilerin çiçeklerin­den lavanta, melisa gibi bitkilerin çi­çek ve yapraklarından, tarçın bitki­sinin kabuğundan, süsenin kökün­den, sedir ağacının ise odunundan güzel kokular elde edilir. Bu arada güzel koku elde edilen daha birçok bitkiler olduğu gibi, kimyasal usul­lerle de koku yapılır.

Kolonya yapmak için ispirto ile karıştırılan bu kokuların çoğu da­mıtılarak elde edilir. Damıtma so­nunda çiçek, kök, yaprak ve kabuk­taki yağlar ayrılır. Esans (kokulu yağ) adı verilen bu sıvı pahalıdır. Çünkü kilolarla bitkiden elde edilen koku yağı (esans) ancak birkaç damladır ve bununla şişelerle kolon­ya suyu yapılabilir.

Bitkiler kaynatılarak, ya da yağlı cam levhalar altında ezilerek de ko­ku yağı elde edilir. Evde de tuvalet ispirtosunun içine çiçek özü ve yap­raklar atılarak kolonya şişli escort kadın yapılır.

Kolonya Nasıl Yapılır?

Kolonya suyu ispirto (etil alkol) ile yapılır. Bu iş için, önce alkolün derecesini düzenlemek lâzımdır. İstenen dere­ce elde edilinceye kadar ispirto, da­mıtık su ile karıştırılır. Bu ispirto, genel olarak çam cinsinden küçük bir fıçıya yarıya kadar doldurulduk­tan sonra üzerine gene alkol içinde eritilmiş koku yağı (esans) eklenir. Fıçı ağzına kadar etil alkol ile dol­durularak kapatılır ve 15-20 gün bu şekilde bekletildikten sonra, süzü­lerek şişelere konur ve kolonya suyu olarak piyasaya çıkarılır. Fıçıların dibinde kalan yeşilimsi tortu, ecza­cılıkta, romatizmaya karşı kullanı­lan bazı ilaçların yapımında işe ya­rar.

Kolonya suyu, fıçıda ne kadar çok bekletilirse, o kadar iyi olur. Piya­sada satılan iyi cins kolonyalar bu şekilde yapılır.

Kolonya Çeşitleri Nelerdir?

İçindeki al­kol derecesine ve kokusuna göre ko­lonyalar çeşitlere ayrılır.

Alkol derecesi cins ve kaliteye gö­re değişir. 40-60° arasında olanlara ‘’hafif’’, 60-80° arasında olanlara ‘’Orta Sert’’ ve 80°’den yukarı kolon­yalara ‘’sert’’ denir. Derecesi hafif olan kolonyaların kokuları ağırdır. Bu kolonyalarda genel olarak şeb­boy, leylak, füjer gibi baygın kokulu çiçekler kullanılır. Dereceleri orta olan kolonyalarda limon, lâvanta çi­leği, çam ve karışık kokular kullanı­lır. Bunlar iç açıcı ve az çok uyarıcı­dır. Kokuları pek baygın olmadığı için sinirleri yumuşatmaya yarar­lar. Sert dereceli kolonyalar, limon, melisa, tarçın, lâvanta ve diğer bay­gın kokulu olmayan çiçek ve bitki­lerden yapılır. Bunlar, iç açıcı, sinirleri gevşeticidir. Masajda, baş ağ­rılarında ve diğer sağlık işlerinde kullanılır. Sert kolonyalar erkekler, hafif ve orta dereceli kolonyalar da daha çok kadınlar için yapılır.

Evde Kolonya Yapmak

Ucuza çıktığı ve yapımı da kolay olduğu için herkes evinde kolonya yapabilir. Kolonya yapmak için Tekel İdaresi’nin piyasaya çıkardığı tuvalet ispir­tosu kullanılabilir; 1 kilo tuvalet is­pirtosu içine 3-7 gram esans katılır. 25 gün bekletildikten sonra şişe açı­larak, kullanılır.

Esanssız kolonya yapmak için se­çilen çiçekler lâvanta yaprağı, li­mon çiçeği, kabuğu ve yaprağı ve di­ğer çiçeklerin kokulu özleri saf ispirto içine atılarak ağzı kapatılır. 15-20 gün böylece bekletildikten son­ra, açılır, elde edilen keskin kokulu alkol tuvalet ispirtosuna katılarak, kolonya yapılır. Bu şekilde evde ya­pılan kolonyalar hem daha saf ve kuvvetli olur, hem de daha ucuza çıkar.

Sağlık Bakımından Kolonya

Kolonyanın asıl maddesi olan alkol, başlı başına bir mikrop öldürücü ol­duğundan dezenfeksiyona yarar. Ay­rıca masajlarda kullanılır.

Sağlık bakımından kullanılan ko­lonyaların derecesi sert olmalıdır. Baygınlık, baş dönmesi ve sinirlilik hallerinde kullanılacak kolonyaların derecesi 80°’den aşağı olmamalı, lâ­vanta ve limon, melisa otu, çam gibi kokulu olanlar seçilmelidir. Baygın kokular hastalara iyi gelmez.

Kolonya suyu, limon ve gliserin İle karıştırılarak ele sürülürse çatlakla­rı iyi eder.