KIRIKLAR KAÇA AYRILIR? ÇEŞİTLERİ NELERDİR? TEDAVİSİ NASIL OLMALI?
Kırık çeşitleri nelerdir?, kırık nasıl tedavi edilir? Kırıklar nasıl sarılmalı?, Kırık varsa acil müdahele nasıl olmalı?, Kol kırığı nasıl sarılır?, Bacak kırığı nasıl sarılır?, El kırığı nasıl sarılır? Bilek kırığı nasıl sarılır?
Kırıklar, daha çok kazalar sonunda meydana gelir. İskeleti teşkil eden kemiklerden birine, ya da birkaçına, birden bire tesir eden bir kuvvetle, kemik örgüsünde meydana gelen ayrılmaya kırık denir. Kırıkların oluşunda en önemli rolü tıpta genel olarak travma denilen düşme, çarpma, vurma, sıkışma, ezilme gibi sebepler oynar. Bununla beraber kırığın oluşunu kolaylaştıran hazırlayıcı sebeplerin de küçümsenmemesi gerekir. Hayatın değişik çağlarında bulunan insanların kırık tehlikesiyle karşı karşıya kalma ihtimalleri değişiktir. Kırık yapacak dış etkilere maruz kalmak mesleklere göre de değişir. Meselâ, işçiler, köylüler, hamallar ve bedenen tehlikeli iş görenlerde kırıklara daha fazla istanbul escort rastlanır.
Kemikler, her yaşta değişik durum ve yapıdadır. On yaşma kadar esneklik fazla olduğundan kırıklar az görülür. Ayrıca çocuk bu yaşlarda devamlı korunma içindedir. Yirmi yaşından sonra kırık nispeti gittikçe artar. Çünkü bu yaşlardan itibaren spor ve çalışma hayatı başlamış olur. 50 yaşından sonra kemikler esnekliğini gittikçe kaybettiğinden daha basit sebeplerle kolaylıkla kırıklar meydana gelebilir. Erkekler, yaşayışları ve meslekleri icabı, kadınlardan 4-5 defa daha fazla kırık tehlikesine maruzdur.
Kırıkları meydana getiren sebepler arasında aşırı adale kasılmalarını da sayabiliriz. Bir iş sırasında şiddetli kasılmalar kırık yapabileceği gibi bilek bükme ve benzeri şaka ve oyunlar sırasında da kırık olabilir. Hatta kahkahalarla gülme sırasında meydana gelen kaburga kırıklarına bile rastlanmıştır.
Kırık Çeşitleri Nelerdir?
Kırık teşekkülünde kemiğin yapısı çok önemlidir. Bazı kırıklar çok basit sebepler, ya da küçük kuvvetlerin tesiriyle meydana gelebilir. Bu şekildeki kırıklara hasta kemiklerde rastlanır. Bu gibi hallerde hastalık veya başka sebeplerle zayıflamış olan kemik dokusu kırılmak için âdeta bahane arar.
Kemiği zayıf düşüren sebeplerin başlıca sebepleri şunlardır: Kemiklerde kirecin azalması, kemik iltihapları, urlar, fazla miktarda yapılan X ışınları tedavisi, raşitizm, kemik yumuşaması, yaşlılık sertleşmesi, frengi, bazı sinir hastalıkları. Kırıklar ya tam, ya da kemik çatlaması şeklinde olur.
Tam kırıklarda, kemiğin derinliğine uzanan bir yarık vardır, kırık uçları birbirinden aralanmıştır.
Tam olmayan kırıklarda, kemiğin bütünlüğü korunur, kemiğin ancak bir kısmı aralanır. Bu şekildeki kırıklara çatlak adı verilir.
Kırıklar bir de kapalı ve açık olmak üzere ikiye ayrılır. Kapalı kırıklarda kemiği örten deri sağlam kalır. Bu çeşit kırıklarda mikrop kapma tehlikesi olmadığından tedavi uygun şartlar içinde yapılır. Açık kırıklarda ise, kemikleri örten yumuşak dokular ve deri yaralandığından kırık bölge dışarıya açılmış olur. Böyle kırıklarda mikrop kaparak iltihaplanma tehlikesi vardır, bu da tedaviyi oldukça aksatır ve zor durumlara sokar.
Kırıkların Tedavisi Nasıl olmalı?
Tedavide en önemli iki nokta, kırığın yerine getirilmesi ve iyi durumda tutulmasıdır. Kırığın yerine getirilmesinde röntgenin yardımı çok büyüktür. Röntgen teşhis bakımından da ayrı bir önem taşır. Her ne kadar çeşitli muayene usulleriyle kırığın teşhisi yapılabilirse de röntgen filmi üzerinde durumu en iyi şekilde görmek mümkün olur. Tedavi sırasında tespit yapılırken ve yapıldıktan sonra ayrıca filmler çekilerek kemiğin normal duruma gelip gelmediği kontrol edilir.
Yerine getirilen kırığın tesbiti alçı sargılarıyla ve atel adı verilen madeni, ya da tahtadan yapılmış değişik boyutlarda ve şekillerde dayanaklarla mümkün olur. Kırıklar bölgesi ve alçıya alınacak kısımlar önce pamuklarla sarılır, böylece derinin sert alçı sargılardan ve atellerden zedelenmesi önlenir. Daha sonra alçıya batırılmış sargılar kat kat sarılarak sertleşmesi beklenir. Normal hale getirilmiş ve kaynaması için en uygun şekil verilmiş olan kemikler tespit sargıları içinde kemiğin ve’ kırığın durumuna göre belirli bir müddet kalır. Basçı kırıklarda cerrahi müdahale gerekir. Birbiri üzerine kaymış kırık uçlarının çekilmesi, düzeltilmesi için çeşitli ameliyatlar uygulanır. Bunlar arasında:
Civatalama, çivileme, vidalama, madenî plâklar koyma. Kemik dikişi yapma gibi müdahaleler yer alır.
Kırıklar Nasıl İyileşir?
Organizma kırık yerdeki madde kaybını, muayyen bir zaman içinde doldurmaya çalışır. Kırık olur olmaz kemik zarı yırtılır, etraftaki yumuşak dokularda harabiyet husule gelir, bu bölgede kan toplanmasıyla bir sıvı birikir. Toplanan kanın pıhtılaşması sonucunda, kırıktan birkaç saat sonra, kırık yerinde iğ şeklinde bir yumak meydana gelir. Zamanla bu kısımda hücreler pıhtının yerini alır, genç ve yeni bir doku vücuda getirirler. Bu doku kırık uçlarını bir köprü ile birbirine birleştirir. Bu olaya kal teşekkülü denir. Kırıktan 2-3 hafta sonra kalsiyumun yerleşmesiyle bu genç doku sertleşir ve kemik dokusu halini alır.
Tam sertleşme oluncaya kadar geçen şifa süresi kemiğin büyüklüğüne ve kemik uçlarının durumuna göre çok değişir. Bu müddet yaklaşık olarak, parmak kemiklerinde 2, kaburga kemiklerinde 3, köprücük kemiğinde 3, ön kol kemiklerinde 5-8, alt bacak kemiklerinde 7-8, uyluk kemiğinde 10, uyluk başında 12 hafta kadardır.