En çok sevilen hamur işlerinden: Börek Tarifleri
Börek, hamur işlerinin en çok yapılanlarından, en çok sevilenlerinden biridir. Hamurun açılıp yufka haline getirilmesi, bunların arasına peynir, kıyma, ıspanak vs. koyarak pişirilmesi esasına dayanmakla birlikte gerek yapılışı, gerek pişirilişi bakımından birbirinden çok değişik börekler vardır. Yalnız, bütün böreklerde göz önünde bulundurulması gereken bazı noktalar vardır ki, bunları şöylece özetleyebiliriz:
-Hamur ne cins undan tutulmuş olursa olsun, iyi açılabilmesi için, yoğrulduktan sonra en az yarım saat dinlendirilmelidir. 1-2 saat dinlendirilmesi daha iyi olur.
-Bu dinlenme sırasında, hamurun tahtaya yapışmaması için altı unlanmalı, üstü de, kurumaması için, nemli bir bezle örtülmelidir.
-Hamurun açılırken oklavaya, merdaneye yapışmaması içinde, her açılışta üstüne un serpilmelidir.
-Hamur, oklavaya, merdaneye daima aynı yerden sarılarak açılmamalıdır. Bu şekilde açılan hamurların, oklavaya sarılan yerleri daima öteki kısımlarından daha ince olur.
-Börek hamuru ya yağlı ya da kuru olarak tutulur. Yağlı tutulan hamurlar, (nemse hamuru gibi) soğuk yerde dinlendirilmeli, açılırken de yağın eriyip hamuru bozmaması için serin yerde, mümkünse soğutulmuş taş üzerinde açılmasına dikkat edilmelidir.
-Börekler sofraya bütün yemeklerden sonra, tatlılardan önce getirilir.
Şimdi en çok sevilen böreklerden birkaçının yapılışını anlatalım:
SU BÖREĞİ
Malzemeleri; 7 kahve fincanı un; 3 yumurta; 1 tatlı kaşığı tuz; 1 kahve fincanı su; 2 kahve fincanı nişasta; 6 çorba kaşığı yağ; 250 gr. beyaz peynir 1 yumurta; 1 kahve fincanı süt; 1 demet kıyılmış maydanoz.
Yapılışı; unu hamur tahtasına eleyin. Ortasına, yumurtayı, tuzu, suyu, koyun. Karıştırarak hamuru tutun. 10-15 dakika yoğurun. Bunu 10 parçaya kesip, üstlerini yassılttıktan sonra nemli bir bez örterek yarım saat kadar dinlendirin. Sonra her bir parçayı teker teker nişastalanmış tahta üzerinde, önce tabak büyüklüğünde açın, sonra hamuru 2 cm incelinceye kadar açarak büyütün. Açılan hamurların 5 parçasını teker teker, her katına eritilmiş biraz yağ serperek yağlanmış tepsiye buruşuk olarak koyun (Bu yağın içine yarım kahve fincanı süt de katılabilir). Peyniri, yumurta, süt ve maydanozla iyice karıştırın. Bunu tepsideki hamurların üstüne yayarak koyun. Ayırdığınız öteki 5 yufkayı peynirlerin üstüne, daha önce yaptığınız gibi, teker teker, her katını yağlayarak istif edin. En üstüne de kalan yağı gezdirdikten sonra parçalara kesin, orta hararetli fırında kızarıncaya kadar pişirin.
Bu su böreği, hazır yufkadan da aynı şekilde kıymalı, peynirli olarak yapılır.
SİGARA BÖREĞİ
Malzeme; 3 hazır yufka; 150 gr. kıyma; 1 baş büyük soğan; yarım demet maydanoz; tuz, karabiber; 1 kaşık yağ.
Yapılışı; yufkaları üst üste koyun. Bunu dört eşit parçaya bölün. Sonra her bir parçayı, yeniden sivri kısmından yuvarlak kısmına doğru üçgen biçiminde iki ayrı parçaya bölerek kesin. Kıymayı, yağı tavaya koyun. Çok küçük çentilmiş soğanı, tuzu, biberi de katın. Kıymalar suyunu bırakıp yeniden çekinceye kadar kavurarak pişirin. Tavayı ateşten indirmeden, kıyılmış maydanozları da katın. 1-2 kere de maydanozlarla karıştırıp ateşten indirin, soğuması için bir kenara bırakın. Kıyma soğuduktan sonra bundan kaşıkla alıp, kestiğiniz her bir yufkanın, geniş kısmına, enine doğru uzunlamasına, bir miktar koyun.
Yufkayı iki yanından kıymanın üstüne biraz katlayın (Bu, pişerken kıymaların dökülmesini önler). Sonra geniş kenardan başlayıp, üçgenin sivri ucuna doğru, böreği yuvarlayarak sigara gibi sarın. Kızdırılmış yağda, her tarafı kızarıncaya kadar kızartın. Yağını süzdürerek tavadan çıkarın.
ISPANAKLI BÖREK
Malzeme; Yarım kilo hazır yufka; 6 yemek kaşığı yağ; 1 kilo ıspanak; 2 baş küçük soğan; 2 yemek kaşığı yağ; biraz tuz, biber.
Yapılışı; ayıklanıp temizce yıkanmış ıspanakları bir tencereye koyun. Üstünü örtecek kadar su doldurun, ıspanaklar, yumuşayıp pişinceye kadar kaynatın. Ateşten indirin. Delikli bir süzgece dökün. Hafif hafif bastırarak ıspanaklardaki bütün suyu çıkarın. Büyükçe bir tavaya 2 kaşık yağ koyun. Eriyince, çenterek doğradığınız soğanları da buna katın. Soğanlar pembeleşinceye kadar kavurun. Tuzu, karabiberi, ıspanakları da koyun. 5-10 dakikada ıspanaklarla kavurduktan sonra, ateşten indirin. Soğumaya bırakın. Büyük bir tepsinin içine, her bir parçasına eritilmiş yağ sürerek, yarım kilo yufkayı üst üste koyarak istif edin. Üstüne hazırladığınız ıspanak içini yayarak dökün. Yufkanın hepsini birden bir ucundan bükerek rulo biçimi kıvırın. Elde ettiğiniz kalın yuvarlak ıspanaklı hamuru, tepsinin ortasından başlayıp, kenarlara doğru, yuvarlayarak çörek gibi sarıp bükün. Üstüne de yağ sürdükten sonra orta harlı fırında yufkalar kızarıncaya kadar pişirin. Sonra küçük küçük kesin, tabağa alın.
NEMSE BÖREĞİ
Malzeme; 350 gr. un; 350 gr. tereyağı; 3/4 bardak ılık su; 1 tatlı kaşığı tuz; 1 tatlı kaşığı sirke; açmak için iki kahve fincanı un; 250 gr. peynir 1 yumurta sarısı; yarım demet maydanoz; 1 yumurta.
Yapılışı; unu, hamur tahtasına eleyin. Tuzu koyun. Hepsini bir kere karıştırın. Ortasını havuz gibi açın, sirkeyi dökün. Suyu da azar azar koyarak, hepsini karıştırıp hamur haline getirin. 10-15 dakika yoğurun. Üstünü örtüp serince bir yerde yarım saat dinlenmeye bırakın. Sonra hamuru üstü unlanmış serin bir taş üzerine alın. Merdane ile yarım santim inceliğinde dört köşe dört köşe açın. Ortasına çok katı, donmuş bir halde olan tereyağını koyun. Merdaneyi unlayın. Yağın üzerine hafif hafif vurarak yağı biraz yassıltarak açın. Sonra hamuru kenarlarından, bohça gibi yağın üstüne katlayın. Üstünü örtün, bir tabak içine alıp, ya buz dolabında, ya da çok soğuk bir yerde bir saat dinlenmeye bırakın.
Bir saat sonra yeniden üstü unlanmış soğuk taş üzerine alın. Merdane ile yarım santim inceliğinde dikdörtgen biçiminde, uzun açın. Bu defa hamurun her iki ucunu, tam hamurun ortasında yan yana gelecek biçimde üst üste kıvırın, bu kıvrılan parçaları gene birbiri üstüne koyup cüzdan gibi katlayın. Aynı tabağın içine alın. Üstünü örtüp buz dolabına koyun, bir saat bırakın. Bir saat sonra dolaptan çıkarın. Yukarıda tarif edilen şekilde açın, aynı tarzda katlayıp gene dinlenmesi için 1 saat buz dolabında bırakın.
Peyniri bir kâse içinde çatalla iyice ezin. 1 yumurtanın sarısını, kıyılmış maydanozu da buna katın. Hepsini çatalla, eze eze, iyice karıştırın. Bir saat sonra hamuru buz dolabından çıkarın. Katlanışının ters yönünde, uzunlamasına yarım santim inceliğinde açın. Ya bir bardakla ya da pasta kalıbı ile, istediğiniz büyüklükte yuvarlak parçalara kesin. Parçaları çift çift ayırın. Her çiftin bir parçasının ortasına hazırladığınız peynirli içten koyun. Kenarını suyla hafifçe ıslatıp, ikinci parçayı üstüne kapatın. Kenarların iyice yapışması için, böreklerin etrafını parmaklarınızla aralıklı olarak bastırın.
Hamurun hepsi bu şekilde hazırlandıktan sonra, börekleri, içi soğuk su ile nemlendirilmiş fırın tepsisine aralıklı olarak dizin. Üstlerine, çırparak iyice karıştırdığınız yumurtadan bir fırça ile alıp sürün. Yarım saat kadar orta hararetli fırında pişirin.
Bu börek, kıyma ile, gravyer peyniriyle, beyinle de yapılabilir.