BERGAMADA MUHTAR ŞEHİR SİKKELERİ NEDİR? ŞEKLİ NASILDIR? NİÇİN BASILMIŞTIR?
Muhtar şehir Sikkeleri, mahallî ihtiyaçları ve bayram masraflarını karşılamak için çıkarılmış olup bakırdandır. Bunların M. Ö. III. yüz yılda çıkarılanlarında Athena başı vardır.
M.Ö. 5. yüz yıl şehir bakır para darbında, tip ve artış bakımından bir çoğalma vardır. Bunlara sonradan çok az miktarda küçük gümüş para da katılmıştır.
Bununla beraber, şehir sikkeleri ihtiyaca kâfi gelmediğinden bu sırada çok sayıda krallık bakır sikkeleri de çıkarılmıştır.
Bu sikkelerin bilhassa ikinci yüz yıl ortasında çıkarılanları oldukça bozuk bir şekildedir. Bu durum, Krallık sonuna kadar devam etmiştir.
Bergama sikkelerinde mevkiini muhafaza eden Athena’nın, çelenkli başı ve arkasında baykuş bulunan bir gurup bakır sikke sayesinde, bu sikkelerin tarihini belli etmek mümkün olmuştur.
Bu paranın M. O. 183 tarihinde Nikephoria’nın yeniden törenine başlanması üzerine, bayramlardaki alış verişi sağlamak için basılan bayram parası olduğu anlaşılmaktadır.
Kral bakır sikkelerinin zamanını tayin etmede, bilhassa Tetradrahmi’lerin arka yüzündeki Athena’nın saçları önemlidir, ilk dört kral zamanında, uzun dalgalı ve omuzları üzerine gevşek bir şekilde düşen saçla gösterilmiştir. Yassı ve büyük madeni guruplarda ise düz ve dik kıvrılmış bir saç halkası bulunur.
Krallık devrinde, kral ile halkın muhtar para darbı tam anlayışla devam etmiştir. Bu imtiyazın, krallık idaresinin sonuna kadar baki kaldığı anlaşılmaktadır.
Bu sikkelerin, M. O. 133’deki Roma himayesine geçişinden sonra tedavülden kaldırılıp kaldırılmadığı belli olmamaktadır. Ancak, Roma idaresinin halkın elindeki ananevi imtiyazı birden kaldıran bir karara varacağını kabul etmek güçtür. Bunun, Bergama’yı işgal eden Mithradates VI (1) savaşlarının sonuna kadar devam ettiği kabul olunabilir.
Yalnız, bu kadar uzun zaman içinde eldeki paranın kâfi gelemeyeceği hesap edilirse, araya Roma paralarının da katıldığını tahmin etmek güç olmaz.
Mithradates VI : Mithradates VI da İskender sikkelerini model tutarak altın stater basmıştır. Bunlarda hilal ve yıldız vardır.
