Belkemiği Hastalıkları
Kemiklerin, eklemlerin uğradığı bütün hastalıklar belkemiğinde de görülebilir. Başlıcaları şunlardır:
Raşitizm: Bu hastalık D vitaminsizliği sonucu olarak büyüme, gelişme çağında kemik örgüsündeki kireçleşmeyi geciktirir. Bu arada, belkemiğinde eğrilikler olur, bunlar raşitizmin şiddetine göre değişir. Belkemiğiyle birlikte kaburga kemiklerinde de biçim bozuklukları görülür. Böylece, çocukluk çağında geçirilen, iyi tedavi edilemeyen raşitizm insanı hayatı boyunca kambur bırakacak bir sakatlığa yol açabilir.
Kemik Veremi (Pot hastalığı): Verem basilinin omurlara yerleşmesiyle meydana gelen belkemiği veremi de omurgada şekil bozuklukları bırakabilir.
Eklem Hastalıkları: Romatizma, çeşitli mikroplarla meydana gelen iltihaplar, urlar gibi sebeplerle belkemiğinde hareket bozuklukları, ağrılar olur. Bu hastalıklardan bazıları eklemin oynaklığını bozarak ankiloza, böylece belkemiğinde şekil bozukluklarına yol açabilir.
Gelişme çağındaki çocuklarda, hiçbir hastalığa bağlı olmadan, kötü alışkanlıklar, kötü yaşama şartları belkemiği eğriliklerinin sebebi olabilir. Uygun olmayan masalar, sıralar, iskemleler, yataklar bu bakımdan pek önemlidir. Çocuğun oturuşu, yürüyüşü üzerinde ana, baba ve öğretmenlerin büyük etkisi olmalıdır. Çocuğun masada, sırada otururken öne fazla eğilmemesine, sağa, sola bükülmemesine dikkat etmelidir. Gerek otururken, gerekse yürürken elden geldiği kadar dik durmaya gayret etmelidir. Yatakların çok fazla yumuşak olması, karyola somyalarının gevşekliği de belkemiğinin biçimini, durumunu bozabilir.
Bebeklikten beri çocuğun duru- miyle yakından ilgilenmek, hastalıkların zamanında teşhis ve tedavisi ileride başa gelebilecek birçok belkemiği bozukluklarını, daha ağır hastalıkları önler.
Belkemiğinde çeşitli kemik hastalıklarının başlamasında düşmelerin, vurma ve çarpmaların, kemik zedelenmesinin büyük payı vardı. Bundan dolayı, bu gibi hallere gereken önem verilmeli, hele devam eden ağrı ve hareket bozuklukları bekletilmeden incelenmelidir.
Disk Fıtığı: Omurgayı meydana getirmek üzere birbiri üzerine oturan omurlar arasında omurlar• arası diski adı verilen, kıkırdaktan yapılmış bir halka vardır. Omurlar bu diskler vasıtasıyla oynaklıklarını elde ederler. İki omur arasına giren disklerin ortasında yumuşak bir çekirdek kısmı bulunur. İşte bu çekirdek bazı hallerde, bir yırtıktan, fıtık gibi çıkarak, belkemiğinde ağrılara, hareket bozukluklarına, sinir kökleri üzerindeki baskısı ile nevraljilere yol açar. Son zamanlarda yapılan incelemeler disk fıtığının siyatiğin en sık rastlanan sebebi olduğunu ortaya koymuştur.
Disk fıtığında hastalar belde ağrı, kaslarda kasılma (spazm), bir bacakta, ya da her iki bacakta birden, siyatik sinir boyunca, ağrı duyarlar. Gövde bir yana doğru bükülür. Bu bükülme fıtığın bulunduğu yanın tersine doğrudur. Eğilmek, oturmak son derece güçleşir, hasta ayakta durmayı, ya da yatmayı tercih eder, baston yutmuş gibi kıpırdanmadan durmak isteyen bir hali vardır.
Disk fıtığı çoğunlukla şunlardan ileri gelir; Ağır bir şey kaldırmak, kaba et üzerine düşmek, gövdenin iki cisim arasında sıkışması, yüksek bir yere uzanarak eşya koymak, almak gibi.
Başlangıçta belde, bir şey kayar gibi olur,’ şiddetli bir batma duyulur. İlk belirtiler çoğunlukla yatakta dinlenmekle hafifler, bu iyilik birkaç ay sürer. Sonradan hafif bir hareket, düşme, çarpma gibi bir sebeple yeniden teper.
Bazı hastalar sorguları sırasında fıtığa sebep olabilecek hiçbir olay hatırlıyamazlar. Bunlarda başlangıç ani değilse de belirtiler bir kaza geçiren kadar ağır olabilir.
Disk Fıtığı Tedavisi: Koruyucu bir tedavi olarak yatakta dinlenme şarttır. Sert yatak daha uygundur. Ağrı dindirici ilaçlar, sıcak tatbiki faydalıdır.
Disk fıtığı olan bir kimse ağrı nöbetini getirecek hareketlerden şiddetle sakınmalıdır. Bu gibi hastalara kuşak tarzında korsalar yapılarak fıtıklı olan omurlar tesbit edilir, sinir üzerindeki baskının kaldırılmasına yardım edilir. Böylece hastanın ağrıları hafifler.
Disk fıtığında ameliyat yapılarak çıkık kıkırdağın kaldırılması en kesin tedavi yoludur. Bu sayede hastalar yeniden sağlıklarına kavuşma imkanını bulurlar.