Baş Çarpmasında Ne Yapılmalı

Baş, vücudun en önemli organla­rının bulunduğu bir kısımdır. Baş üzerine gelen darbeler, çarpma, vur­ma, ağır cisimlerin düşmesi, bazen çok tehlikeli durumlar yaratabilir. Bu sebeple baş çarpmalarına gere­ken ehemmiyet verilmeli, görünür­de bir yara, hatta her hangi bir be­lirti olmasa bile, hasta dikkatle iz­lenmelidir. Baş çarpmalarına tıp dilinde kafa travmaları denir.

Baş çarpmalarında beynin sarsıl­ması çeşitli belirtiler gösterir. Bazı vakalarda hemen, bazılarında ise ya­rım saat sonra şuur kaybı, ya da şu­ur bozuklukları ortaya çıkar. Hafif geçen durumlarda yalnız sersemlik görülür. Böyle bir kimsede ayrıca kusma ve nabız yavaşlaması da olur.

Baş çarpmaları sonunda şuur bo­zukluklarına da rastlanır. Her han­gi bir şekilde meydana gelecek çarpmaların sonucu olarak kendisi­ni gösterecek olan şuur bozuklukla­rı, çarpmanın şiddetine göre değişik şekiller gösterir, aynı şekilde, çarp­maların sebep olduğu şuur bozuk­luklarının süresi de değişiktir. Bu gibi şuur bozuklukları birkaç daki­ka, birkaç gün, hatta haftalarca sü­rebilir.

Baş çarpmalarında görülen önemli bir belirti de ‘’amnezi’’ adı verilen hafıza bozukluğu, yani unutmadır.

Böyle bir Unutkanlık geriye doğru gider. Birçok kaza geçirenler vaka­nın oluşunu hatırlayamadığı gibi va­kadan çok evvelki hâdiseleri de hatırlayamaz. Meselâ akşam üstü ka­zaya uğrayarak beyin sarsıntısı geçi­ren bir kimse, sabahleyin evden çık­tığını hatırlamakla beraber bütün gün kaza saatine kadar olan birçok hâdiseleri unutabilir. Baş çarpmalarında görülen bu şekildeki hafıza ka­yıpları birçok roman ve filmlere ko­nu teşkil etmiştir. 

Baş çarpmalarında darbenin isabet ettiği bölgeye göre de bazı ruhsal belirtiler ortaya çıkabilir. Mesela alna gelen bir darbe irade bozukluk­larına sebep olabilir. Başın sol yan duvarına gelen darbelerde konuşma bozuklukları görülebilir. Bunlardan başka baş ağrıları, baş dönmesi, ça­buk kızmak, asabiyet, uykusuzluk, bayılmalar, sara gibi çeşitli belirti­ler de genel olarak kalabilir.

Baş çarpmasına uğrayan bir kim­se görünürde hiçbir belirti olmasa da derhal istirahate çekilmeli ve mü­şahede altına alınmalıdır. Bulantı, kusma, nabız yavaşlaması ve ser­semlik halinde vakit geçirmeden doktor çağırılmalıdır.

Bütün bunlardan anlaşılacağı gi­bi, başın, çarpmalardan önemle ko­runması lâzımdır. Meselâ motosiklet kullananlar bir düşmeye karşı korunabilmek için özel başlıklar giyer­ler.

Aynı şekilde otomobili ve moto­siklet yarışçıları da başlık kullanır. Bebeklerin, yürümeye başladıkları sıradaki düşmelerinde başlarını bir yere çarpmamalarına çok dikkat et­mek gerekir. Bilhassa bıngıldağın zarar görmesi çok tehlikeli sonuçlar doğurabilir.