Fizikte sesle ilgili bölüme akustik denir. Kapalı bir yerde sesin dağılış tarzı, yankı yapıp yapmayacak du­rumda olması da akustik diye anı­lır. Büyük yapılarda, hatta evlerde sesin çok yansıması birtakım aksa­malar doğurur. Bu yüzden yapıların ses bakımından özellikleri göz önün­de tutulmalıdır.

Bir odada konuşan bir insan dü­şünelim. Onun sesini başka insanla­rın duyması ses dalgaları yoluyla olur. Yapılan araştırmalar sonunda sesin küre biçiminde dalgalar do­ğurarak yayıldığı anlaşılmıştır. Oda­da konuşan insanın ağzından çıkan bu küre biçimi ses dalgaları gittik­çe genişleyerek yayılırlar. Bunlar­dan bir bölümü de başka insanların kulağına gelir, kulak zarına çarpar. Kulak zarı titreşmeye başlar, bu tit­reşimler beyne gider. En sonunda sesi duyarız.

Odada konuşan insanın ağzından başlayıp gittikçe genişleyerek yayıl­dığını belirttiğimiz ses dalgalarının büyük bir. Bölümü de odanın duvar­larına çarpar. Sonra duvarlardan yansıyarak gene odanın içine yayılır. Bu yansımış dalgalar da gene karşı duvara çarpıp geri dönerler. Böylece, ses dalgaları odanın duvarları arasında gider gelir. Yalnız, ses dal­galarının her duvara çarpıp yansıma­sı sonunda şiddetleri biraz azalır, çünkü duvar kendine gelen bütün ses dalgalarını yansıtmamış, birazını da yutmuştur.

Bundan anlaşılacağı gibi, sesi yu­tan cisimlere karşılık yansıtan cisim­ler de vardır. Düz, sert cisimlerin, ge­nel olarak, sesi daha iyi’ yansıttıkla­rını, yumuşak, pürüzlü yüzeylerinde sesi yuttuğunu söyleyebiliriz. Bir oda­nın beton duvarları sesi oldukça iyi yansıtırlarsa da gene de bir parçası­nı yutarlar.

Bir Odada Ses Niçin Çınlar

Yapılarda sesi yutan, yansıtan mal­zemenin iyi bir ölçü içinde kullanıl­ması gerekir, yoksa, ya odada konu­şulanlar çok güç duyulur, ya da ses çok yankılanarak çınlar, odada ra­hatça konuşulamaz. Bu durum en çok boş evlerde görülür. Döşenme­miş bir odada konuşmalar çınlar, sesler olduğundan yüksekmiş gibi gelir. Bu, boş duvarların, tavanın, dö­şemenin sesi oldukça çok yansıtma­sından ileri gelir. Ev döşenip de yere halı, kilim serildikten, odaya koltuk, kanepe gibi kumaşlı eşyalar yerleş­tirildikten sonra odanın çınlaması geçer, çünkü bu sayılan yumuşak kumaşlar sesin bir parçasını yutar.

Aynı durum daha da belirli olarak tiyatroda görülür. Boş salona karşı deneme yaparken sesler tiz çıkar. Seyirci gelip salonu doldurunca ses­ler yumuşar, sıcak sesler elde edilir.

Sağır Oda Deneyi

Fizikte konuda çok ilgi çekici bir deney vardır. Bu deney ‘’Sağır oda’’ adı verilen bir yerde yapılır. Sağır odanın dört duvarı, döşemesi, tavanı sesi hiç yansıtmayan cisimlerle kap­lanmıştır. Bunlar pamuk, mantar,, cam tozu gibi şeylerin karışımıdır. Odaya iki kişi girdikten sonra kapı­sı kapatılır. Kapı da sesi yansıtmayan cisimlerden yapılmıştır. İçeride deney yapanlardan biri konuşunca öbürü onun dudaklarının kımıldadı­ğını gördüğü halde sesini duymaz, çünkü konuşanın ağzından çıkan ses dalgalarını odanın duvarları, tavanı, döşemesi yutmuştur. Yansıyan hiç­bir ses dalgası olmadığı için dinleyenin kulağına her hangi bir ses dalga­sı erişemez.

Buna dayanarak, ses geçirmeyen duvarlar, kapılar yapılabilir. Sesi ge­çirmemek için içi pamuk doldurul­muş, üzerine de maroken kaplanmış kapılar kullanılır.

Bir odada, salonda ses çok çınlı­yorsa, yere, duvarlara halı koyarak, tavana kartondan dalgalı kaplama­lar, yaparak, bunun önüne geçilebilir.