Akciğerlerimiz Hakkında Neler Biliyorsunuz?

Akciğerler solunum sisteminin en önemli organlarıdır.

Havadaki oksijen gazının kana, kandaki karbondioksitin de havaya geçişi burada olur. Akciğerler, biri göğsün sağında, biri­si solunda olmak üzere, iki tanedir. Sağ akciğer soldakinden da­ha büyüktür. (Erkeklerde sağ 700, sol 600 gram; kadınlarda, sağ 550, sol 450 gram). Normal bir soluk almada akciğerlere 500 santimetre küp, zorlu bir soluk olmadaysa üstelik 1.500 santi­metre küp daha hava dolar.

Kuvvetli bir soluk vermeden sonra da akciğerlerde 2.500 san­timetre küp kadar hava kalır ki buna depo hava denir.

Sağ akciğer üç parçadan meydana gelmiştir. Bu parçalardan her birine lop denir. Akciğer lopları birçok lop­çukların bir araya gelmesiyle oluş­muştur. Her bir lopçuk, küçük, başlı başına bir akciğerciktir. Lopçuk­ların akciğerin yüzeyinde olanları, çok köşeli tabanları ile bir peteğe benzerler. Solunum borusundan, göğsün ortasında, sağ ve sol akciğere bronş dalları uzanır. Bronş dalları, birçok defa ayrıldıktan sonra bronş­çuk denilen dalcık halinde, 1 santi­metre küp hacmindeki bir lopçuk içine girer.

Lopçuklar çapı 0.3 mili­metre kadar olan keseciklere ayrıl­mıştır. Keseciklerin içindeki kıvrım­lara petek denir. Gaz alışverişi bu peteklerde olur.

Alınan hava burundan başlayarak, temizlenerek, ısınarak, hafifçe nem­lenerek keseciklere kadar gelir. An­cak, havanın tozlardan tamamıyla temizlenememesi akciğerlerin za­manla rengini değiştirmesine yol açar. Çocuklarda pembe olan akciğer yaş ilerledikçe mavimtırak kül ren­gine döner.

Soluk Alma, Soluk Verme

Soluk Alma: Göğüs kafesinin genişletilmesiyle havanın akciğerle­re dolmasıdır. Bu iş çeşitli kasların yardımı ile olur. Karın boşluğu ile göğüs boşluğunu birbirinden ayıran diyafram (kas perde) gerilerek, aşa­ğı doğru iner, böylece göğsün dikey çapı büyür. İnen diyaframla itilen ka­rın organları karnı öne doğru, alt­taki kaburgaları da yana doğru aça­rak göğsün enine çapını da genişle­tir.

Ayrıca, kaburgalar arası kaslar­la daha başka yardımcı kasların ça­lışması ile göğüs kafesi arkadan öne doğru da genişler. Akciğerlerle göğüs kafesi arasında hava bulunmadığı için göğüs genişleyince ciğerleri emerek kendine çeker, böylece hava akci­ğerlere dolar.

Soluk verme: İlk hareketin ter­sidir. Göğüs boşluğunu genişleten kuvvetler ortadan kalkınca kemik­ler, kaslar, akciğerler kendi esnek­likleriyle eski durumlarına döner. Böylece, hava akciğerlerden dışarı atılır.

Erişkin insanda soluk sayısı da­kikada 14-18 kadardır. Çocuklarda daha çoktur. Doğuşta 40’ın üzerinde olan soluk sayısı, 1-3 yaş arasında 30’a, 10 yaşında 25’e, 14 yaşında 20’ye iner.