Türkiye’de dış ticaret politikaları 1980 yılına göre iki temel bölüme ayrılabilir. 1980 öncesi uygulanan dış ticaret politikası ithal ikameci sanayileşme politikasına uygun bir biçimde yürütülmüştür.
1980 yılından sonra ise ihracata yönelik sanayileşme stratejisi anlayışına göre yönlendirilmiştir. Her iki sanayileşme stratejisi de dış ticaret ve ekonominin dış ilişkileri üzerinde belirleyici rol oynamaktadır.
Dış ticaretin iki ana kalemi ithalat ve ihracattır. 1980 sonrası dönemde ihracata yönelik sanayileşme stratejisinin bir sonucu olarak Türkiye’de ihracatı artırıcı önlemlere başvurulmuştur. 1980’li yılların sonlarına doğru ihracatta önemli bir artış gözlenmiştir.
Özellikle imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracat içindeki payı % 80’lere kadar çıkmıştır. 1980’li yılların sonundan itibaren ise ihracat artış hızında bir yavaşlama dikkati çekmektedir. Aynı şekilde 1980 sonrası ithalatta da ciddi bir artış gözlenmekte ancak 1990’lı yıllarda bu artış hızı azalmaktadır. 1994 yılında ihracatın 18,1 milyar dolar, ithalatın ise 23,3 milyar dolar olarak gerçekleşmesi sonucunda dış ticaret açığı bir önceki yıla göre % 63,3 oranında azalarak 5,2 milyar dolara gerilemiştir.
1995 yılında Türkiye’nin ihracatı 19,2 milyar dolar, ithalatı 31,4 milyar dolar civarındadır. Dış ticaret açığı geçen yada göre yüzde 155,1 artarak 12,1 milyar dolara ulaşmıştır. 1996 yılında ise dış ticaret açığının 20 milyar dolar düzeyinde olduğu hesaplanmaktadır.
Dış Ticaret İstatistikleri, Eylül 2014
İhracat %4,6 arttı, ithalat %0,2 azaldı
Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2014 yılı Eylül ayında, 2013 yılının aynı ayına göre %4,6 artarak 13 milyar 660 milyon dolar, ithalat %0,2 azalarak 20 milyar 585 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Dış ticaret açığı %8,4 azaldı
Eylül ayında dış ticaret açığı %8,4 azalarak 7 milyar 560 milyon dolardan 6 milyar 925 milyon dolara düştü.
İhracatın ithalatı karşılama oranı 2013 Eylül ayında %63,3 iken, 2014 Eylül ayında %66,4’e yükseldi.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ihracat %4,8 arttı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2014 Eylül ayında bir önceki aya göre ihracat %4,8 arttı, ithalat %1 azaldı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2014 yılı Eylül ayında önceki yılın aynı ayına göre ihracat %1,4 arttı, ithalat %4,1 azaldı.
Avrupa Birliği’ne ihracat %7,1 arttı
Avrupa Birliği’nin (AB-28) ihracattaki payı 2013 Eylül ayında %42,9 iken, 2014 Eylül ayında %43,9 oldu. AB’ye yapılan ihracat, 2013 yılının aynı ayına göre %7,1 artarak 6 milyar 2 milyon dolar olarak gerçekleşti.
En fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu
Almanya’ya yapılan ihracat 2014 yılı Eylül ayında 1 milyar 321 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (921 milyon dolar), Irak (911 milyon dolar) ve ABD (602 milyon dolar) takip etti.
İthalatta ilk sırayı Çin aldı
Çin’den yapılan ithalat, 2014 yılı Eylül ayında 2 milyar 318 milyon dolar oldu. Bu ülkeyi sırasıyla Rusya (2 milyar 25 milyon dolar), Almanya (1 milyar 859 milyon dolar) ve ABD (1 milyar 71 milyon dolar) izledi.
Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payı %3,4 oldu
Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.3 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Eylül ayında ISIC Rev.3’e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %93,9’dur. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %3,4, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %32’dir.
Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ithalatı içindeki payı %14 oldu
İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %77,5’tir. Yüksek teknolojili ürünlerin 2014 Eylül ayında imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %14, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %41’dir.
Dış ticaret istatistikleri bilgisi http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16079 adresinde alıntı yapılmıştır.