Kötü alışkanlıklara yol açan uyuşturucu madde: AFYON
AFYON, haşhaş bitkisinin henüz iyice olmamış meyvelerinden elde edilen kahverengi, baygın kokulu, acı bir maddedir. Meyveler henüz yeşilken ortası çepeçevre kesilir, sızan yapışkan özsu, havanın etkisiyle koyulaşarak, sakız haline gelir. Sonradan bıçakla kazınarak toplanan bu sakız topak şekline konur.
Böylece elde edilen ham afyondan, çeşitli kimyasal işlemlerle, ilâçlar, uyuşturucu maddeler yapılır.
Tıpta Opium adı verilen afyondan 25 kadar alkaloit çıkarılır. Hekimlikte afyonu ilk defa kullananlar Roma İmparatoru Neron’ un hekimi Andromacus ile Eski Yunanistan’ın ünlü hekimlerinden Doskanides’tir. Doğu’ da afyon üzerinde araştırmalar yapan İbni Sina, Ebubekir Razi gibi bilginler de bu maddeyi öksürüğe karşı kullandılar.
Afyondan çıkarılan uyuşturucu maddelerin başlıcaları şunlardır: Morfin, kodein, tebain, narkotin, papaverin. narsein. Bu alkaloitlerden, sentetik olarak, diyonin, eroin, dilaudid, dikodid, eukodal gibi uyuşturucu ilâçlar elde edilmiştir.
Afyon alkaloitleri, ağrıya. Öksürüğe, nefes darlığına, bağırsakların, daha başka karın organlarının spazmına karşı kullanılır: Böbrek kol iği, safra kesesi sancısı gibi.
Hekim Vermezse
Kullanmayın!
Afyon da afyondan elde edilen İlâçlar da hekim vermedikçe asla kullanılmamalıdır. Bazen fayda yerine çok kötü sonuçlarla karşılaşılır. Meselâ bir karın sancısı halinde kullandığınız morfin, sancı apandisitten, barsak tıkanmasından ileri geliyorsa, hastanın ağrısı dinmiştir. ama sinsi sinsi gelişen olaylar ölüme yol açabilir.
Çocukların afyona karşı dayanıklılığı azdır; bu bakımdan, çok dikkatli davranmalıdır. Yurdumuzun bazı yerlerinde küçük çocukların sancılarına, ağlamasına, uykusuzluklarına karşı afyon yalatırlar. Bu çok kötü adetin bırakılması için savaşmalıdır yurdum insanı. Morfin anne sütüne geçer. Onun için, emzikli kadınlar bu gibi İlâçları kullanırken dikkatli olmalı; hekimi uyarmalıdır. Morfin ana rahmindeki çocuğa da geçebilir. Hele gebeliğin son zamanlarında morfin vermek doğru değildir, yeni doğan çocukta baygınlık hali görülebilir.
Afyon Zehirlenmesi
Afyon zehirlenmesi görünüş bakımından, iki şekilde olur: Eveğen (hâd) zehirlenme çabuk, birdenbire ortaya çıkar; süreğen (müzmin) zehirlenme ise yavaş yavaş belli olur.
Tedavi sırasında yanlışlıkla yüksek dozda afyon kullanılması, ya da kendini öldürmek İçin afyon alınması hâd zehirlenmenin sebebi olabilir. Müzmin zehirlenme alışkanlık (İp- tilâ) halinde görülür. Afyon müptelâları, alışkanlık arttıkça daha yüksek miktarlara ulaşabilir, bunlarda hâd afyon zehirlenmesine raslanmaz. Yalnız, birkaç hafta afyon almazlarsa bu dayanıklılığı kaybederler, yeniden verilen az bir miktar bunlarda ağır zehirlenme yapabilir, hatta öldürebilir.
Hâd afyon zehirlenmesinde önce yüz kızarması, sersemlik, gevşeklik görülür. Kısa bir zaman sonra uyuşukluk gelir, deri soluk bir renk alır, solunum, nabız yavaşlar, göz bebekleri daralır, bulantı, kusma görülebilir. Deride kaşıntı vardır; afyon çok miktarda alınmışsa şahıs uykuya dalar. Komaya girer. Bu halde tepkiler (refleksler) kaybolur, ısı düşer, göz bebekleri iğne ucu kadar küçülür, nabız düzensiz zayıftır. Derin komada solunum sayısı dakikada 2-3′ e kadar inebilir. Morarma, akciğerde ödem başlaması sonucun fena olduğunu gösterir. Bununla birlikte afyon müptelaları arasında en derin komadan kurtulanlar da vardır.
Had afyon zehirlenmesinde tedavi için afyon ağızdan alınmışsa, bunun biran önce mide-bağırsak yolundan çıkarılması, solunumu, dolaşımı kuvvetlendirici ilaçlar verilmesi gerekir. 1/5000 oranında potasyum permanganat eriyiği ile mide bol bol yıkanmalıdır.
Odun kömürü çok tesirli bir afyon panzehiridir: mide yıkandıktan sonra hastaya %25 oranında kömür tozu karıştırılmış su içirtilir. H asta ılık tutulacak şekilde örtülür; uyanık tutabilmek için, amonyak koklatmak deriye soğuk tatbik etmek gibi uyarmalar da faydalıdır. Yalnız, yürütmek şeklinde yorgunluk verecek hareketlerden sakınmalıdır, solunumu kuvvetlendirmek için sıcak, koyu kahve içirilir. Afyon zehirlenmesinde hiç vakit kaybetmeden hekim çağrılmalıdır, yada hekime (doktora) gidilmelidir.
Afyona alışanlar nasıl kurtarılır
Morfinomanı tedavi için çeşitli usuller vardır. Birdenbire kesmekle olduğu gibi, gittikçe azaltarak da bu afyon uyuşturucu madde alışkanlığından kurtulmak mümkündür. Özel sanatoryumlarda azar azar, dozları indirmek şartıyla çok iyi sonuçlar alınmaktadır. Tedavi ile bütün bütün kurtulanlar olduğu gibi birkaç ay sonra yeniden bu alışkanlığa kendini kaptıranlar pek çoktur. Morfinden elde edilen eroin en çok buruna enfiye gibi çekerek kullanılır. İlk çekişte çekenin başı döner, kusar, tatlı bir uyuşukluk ve keyif duyar. Daha sonra tekrarlama isteği uyanır. Aynı miktar alışılan zevki vermez, doz gittikçe arttırılır. Morfinde olduğu gibi eroinde de bal ayı devresinden sonra alışkanlık gelir. Eroin bulmak için çırpınan eroinoman, hırsızlık yapabilir, evindeki eşyaları satmaya başlar, üst baş perişan bir hale gelir. Dolandırıcılık, sahtekarlık, para alabilmek için anne babayı ölümle tehdit işten bile değildir. Bazılarında homoseksüellik görülür. Eroinle çıldıran gençler de vardır. Alışkanların çoğunda şehvet ve cinsel kudret azalır. Erkeklerin spermlerinde bozukluk, kadınlarda ise adet kesilmesi görülür. Eroine devam ettikçe ruhi, ahlaki bozukluklar, çöküntüler artar. idrak ve hafıza bozuklukları başlar, çoğu yalan söyler.
Alışanlar bu zehirden kesilince hırçınlaşır, kesiklik duyar, yemek yemez, uyuyamaz, üşür, ayaklarında ağrılar olur. Bu durum haftalarca, aylarca sürer, sonra normal hale gelir. Bu alışkanlıktan kurtarmak için hastayı bir kliniğe yatırarak tedavi etmek gerekir. önceleri birçokları pişmanlık duyup zehirden kurtulma gayretleri gösterirlerse de zamanla, her türlü ahlak düşkünlükleri ve şahsiyet bozuklukları göstermeye başlarlar.
