Sikkelerin üzerindeki monogram, harf ve alâmetlerin ifade ettiği manayı tam olarak belli etmek güç olmakla beraber, yapılan incelemelerin sonuçlarına göre, bir fikir verebilmek yönünden bunlar kısaca aşağıda belirtilmiştir.
Kistofor’larla bazı şehir sikkelerinde Bergama isminin ilk üç harfi birleştirilerek bir monogram meydana getirilmiştir.
Eumenes II ve haleflerinin teradrahmi’lerindeki Athena’nın sağ kolu altında ve koltuk üzerindeki monogramların yüksek memur isimleri olduğu anlaşılmıştır.
Son seri bakır paralar üzerindeki harflerden, Bergama muhtar şehir sikkelerini ayırt etmek mümkün olmuştur. Bunların yüzünde sağa dönük Athena başı, arkasında yukarıdan aşağıya sağda Athena, solda Nikephoru yazısının arasında zırh ve miğferden ibaret trufe ( ganimet eşyası ) vardır. Bunların bazılarında, sağda Bergama monogramı da bulunmaktadır.
Bergama bayram parasının bir gurubunda yüzde sağa dönük Athena başı, arkada Nikephoru yazısı ve kanatlarını öne doğru çırpan baykuş vardır. Bunların bazılarında, kuşun kanatları altında görünen harfler belki memur adlarıdır. Bu guruplarda şehir monogramı sikkenin üstünde, solda iki yazının ve resmin ortasında da bulunmaktadır. Bergama’nın Asklepios başlı ve yılanlı asalı bakır paraları üzerindeki harfler de, memur isimlerini gösterirler.
Monogramların çeşitli durumu, tâli alâmet ve harflerle aydınlatılmağa çalışılmıştır. Bu suretle, bazı sikkelerin başka şehirlerde basıldıkları belli edilmiştir. Bunların çoğu kistophor’lardır.
Bir kısım şehirlerin müşterek bayramları kutlula- mak için birleştiklerini, M. Ö. 77 yılında yazılmış olan Athena İllias mabedi hakkındaki kitabeden öğrenilmektedir, Buna göre, kült birliğine bağlı olan şehirler malî işlerde de birleşmişlerdir. Büyük Athena bayramının masrafları paylaşılıyor ve her bir şehir hissesini ödüyordu. Tip bakımından ayni olan bu sikkelerde, her şehir kendi monogramını kullanmıştır.
Athena Nikephoros ve Asklepios için yalnız Bergama’da sikke basılmıştır. Bu Tanrıların kültleri Bergama’da hâkim bulunuyordu.
İlk kistophor gurubunun ve ikinci gurup sikkelerin bir kısmında değişik semboller olduğu halde, yine bazı sikkelerin sağında sabit bir tâli alâmet olarak yılanlı asa konulmuştur. Bunlarda yılan başları arasında harf veya monogramlar da yer almıştır.
Kistophor’lardaki yılanlı asanın Bergama ve meşalenin de Ephesos için şehir alâmeti olarak kullanıldığı kabul edilmiştir.
Kral gümüş paralarının arkasında sağda bir yay bulunur. Bu tetradrahmi, Eumenes II portresi gibi, bazı istisnalarla bir çok serilerde devam etmiştir. Bergama’nın hamisi Athena olduğuna göre, Seleukos’lann koruyucusu olan Apollon’a ait yay, ancak Philetairos bakımından önem taşıyordu.
Bir de sarmaşık yaprağı vardır. Bu, Bergama tetra drahmi’lerinin arkasında solda değişen tâli alâmetlerden biridir. Philetairos sikkelerinde meydana çıkmış ve Atta- los I ’in son zamanlarına kadar kalmıştır. Sarmaşık yapraklı seriyi, üzüm salkımlı seri takip etmiştir.
Kırallara ait bakır sikkelerin ön yüzünde bulunan Athena, Apollon veya Asklepios başlarına mukabil arka yüzdeki yay, sarmaşık yaprağı,, yıldız, thyrsos ve tahtta oturan Athena vardır. Bunlar, ifade ettiği mâna bakımından ayrıca önem taşırlar.
Lysimachos’un tatradrahmi’Ieri kendisinin kudretine göre ayarlanmıştır. Sağ elinde tuttuğu Nike bunu anlatmaktadır. Halbuki Philetairos gümüş sikkesinde ve ondan sonra muayyen bir zamanda Nike, önünde duran kalkanı tutmaktadır.
Attalos 1 ’in zaferleri Athena heykelinde bir değişiklik yapmıştır. Kalkan sol dirseğin desteği olmuş ve arkasına konmuştur. Silâhları elinde savaşa hazırlanan Tanrıça, şimdi dinlenen ( zafer getiren ) durumuna girmiştir. Athena Nikephoros, Nike ile karakterize edildiği gibi, çelenk ile ( zafer temsili olan ) de karakterize edilebileceği düşünülmüştür. Bu seri içinde Tanrıça’nın mızrak tutuşu da ayrı bir mana ifade etmektedir.
