Kulak insanların ve bir çok hayvanın işitme organıdır.

Dış kulak, orta kulak ve iç kulak olmak üzere üç kısımdan meydana gelir. Dış kulak, ku­lak kepçesinden, kulak zarına kadar olan bölümün adıdır. Ku­lak kepçesi sesleri toplayıp ku­lak deliğine iletmeye yarar. Dış ve orta kulak arasındaki zar, kulağın bu iki bölümünü birbi­rinden ayıran bir perde gibidir.

Orta kulağın başlıca bölümleri, çe­kiç kemiği, örs kemiği mercimek ke­miği ve üzengi kemikleridir. İlk ba­kışta anlaşılacağı gibi benzedikleri cisimlere göre adlandırılan bu ke­mikler dışarıdan gelen seslerin iç kulağa ulaşmasına yarar. Bunlardan başka orta kulak ile boğazın yan ta­rafı arasında bir kanal vardır. Bu­na östaki borusu denir. Bu borunun vazifesi dışarıdan kulağa basınç ya­pan hayvanın basıncına karşılık bir basınç sağlamak ve kulakta bir den­ge kurmaktır.

Kulak Ağrıları

Kulak ağrısı, insanı en fazla rahat­sız eden rahatsızlıkların başında ge­lir. Bunlar başlı başına bir hastalık değil, kulakta veya vücudun başka bir yerinde meydana gelen hastalık­ların belirtileridir. Dış kulak boru­sundaki çıbanlar, kulak kirleri, ku­lak iltihapları kulak ağrılarına se­bep olur. Boğaz ağrıları, bademcik iltihapları da bazen kulak ağrıları­na sebep olabilir. Kulak ağrısını dindirmek için asıl sebebi bulup tedavi etmek lâzımdır.

Kulak Akıntıları

Dış kulakta çıkan çıban ve iltihap­lar kulak akıntılarına sebep olur. Ayrıca, eğer orta kulakta bir iltihap varsa ve bunun tedavisinde gecikil­mişse o zaman kulak zarı delinir ve gene kulak akıntısı yapar. Şiddetli iltihaplarda kulak akıntıları cera­hatli ve kanlı olabilir. Bazı kazalar­da, kafa ve kulak kemiklerinde kırıl­ma olursa omurilik suyu, kulaktan kan gelebilir.

Kulak Çınlaması

Kulak çınlamasının çeşitli sebep­leri vardır. Kulak iltihapları, damar sertliği, kansızlık gibi haller veya te­davi maksadıyla alınan kinin gibi ilâçlar işitme sinirini hırpalayarak çınlamaya sebep olur. Bunlar, çınla­ma, vızıltı, tıkırtı, devamlı uğultu gibi türlü türlü şekillerde ortaya çı­karlar ve insanı çok rahatsız eder­ler. Tedavide başarılı olabilmek için asıl sebebi bulmak şarttır.

Kulak Kiri

Dış kulak borusunda ufacık birta­kım bezler vardır. Bunlar sarımtı­rak, yağlı bir madde çıkararak kulak borusunu daima yumuşak tutarlar ve dışarıdan kulağa yabancı madde­lerin girmesine engel olurlar.

Kulak kiri dediğimiz bu yağlı mad­de, bazı defa, kulağın içinde birikip kuruyarak taş gibi bir şekil alır. Ora­da sıkışıp kalır. Dışarıya çıkamaz. Kulağı bir tıkaç gibi tıkayıp kulak zarını tazyik eder. Ağır işitmelere ve kulak ağrılarına sebep olur. Bu gibi hallerde bir hekime müracaat edilirse, kulağı yıkayarak biriken kir­leri kolayca temizler.

Kulağa Yabancı Bir Cisim Kaçarsa

Kaza eseri olarak kulağa yabancı birtakım cisimler kaçabilir. Bunlar ya canlı bazı hayvanlar veyahut can­sız maddelerdir. Canlılardan sinek, sivrisnek, böcek, tatarcık, pire gibi hayvanlar kulağa kaçabilirler. Can­sızlardan çekirdekler, meyveler, ta­hıl taneleri de kulağa kaçabilir. Ay­rıca küçük çocuklar oynarken bir- birbirlerinin kulaklarına zıpzıp ve düğme gibi bazı eşyayı da sokabilir­ler. Bu gibi hallerde kulağa kaçan yabancı cismin içeriye girme dere­cesine göre türlü türlü arızalar hu­sule gelir. Bazen yabancı cisim kula­ğın dış borusundan derinlere kadar girip büyük bir tazyik yapar. Kulak zarını patlatıp daha ilerilere kadar giderek orta kulakta bile tahribat yapabilir. O takdirde kulakta ilti­haplar hâsıl olarak bu iltihapların cerahatli mahsulleri kulakta topla­nıp kalır, büyük sıkıntı ve tehlikele­re sebep olur.

Tedavi: Türlü türlü olan kulak hastalıklarında tedavi, hastalığı ya­pan sebebe ve hastalığın mahiyeti­ne göredir.

Bu hastalıklara teşhis koymak için kulakların bazı aletler ve aynalarla muayene edilmesi lâzımdır.

Nezle ve üşütmelerden ileri gelen kulak ağrıları, kulağa dışarıdan sı­cak, kuru tatbikler yapmak veya %2 oranında yapılmış ve içine biraz ko­kain katılmış asitfenik gliserin dam­latmakla sakinleşebilirler.

Kulak iltihaplarına sulfamitler ve penisilin de iyi gelir. Boğaz ve bu­run iltihaplarında mikropların ku­laklara girip iltihap yapmaması için, mikrop öldürücü gargaralar ve bu­run damlaları kullanmak lâzımdır.

Bazı kulak akıntılarında ve kula­ğa kir toplanmasında kulağın yıka­nıp temizlenmesi çok faydalıdır. Da­mar sertliğine ait sebeplerden dola­yı, kulak çınlama ve uğultuları oldu­ğu zaman, bu hastalığın tedavisi yo­luna gidilmelidir.

Kulakta toplanan kiri temizlemek için, ufak bir pamuk parçasını alkol veya kolonya ile ıslatarak, kulağın içerisine tazyik yapmadan, kulak de- ligini silmekle kirleri ortadan kal­dırmak mümkündür.

Eğer orta kulakta iltihap çoğalır­sa, cerahat toplanmasından dolayı hastanın ateşi yükselir ve kulağın arkasındaki kemikler de iltihaba uğ­rarlar. O zaman dışarıdan kulak za­rı, ufak bir ameliye ile, delinerek cerahatin dışarıya akıtılması sağla­nır. Bu fayda vermezse, menenjit gibi tehlikeli bir hastalığa kapı açıl­maması için, kulak arkasındaki ke­miğe ameliyat yapılarak hastanın kurtarılması icap eder. Bu gibi hal­lerde tam vaktinde hekime başvur­manın büyük faydası vardır. Çünkü geç kalmış vakalarda, ameliyata rağ­men, hastanın hayatının kurtarıla- maması ihtimalleri de mevcuttur.

Kulağa yabancı bir cisim kaçtığı zaman kaçan şey canlı ise içeride oy­namak, kanat çırpmak suretiyle ku­lakta izaç edici gürültülere ve tah­rişlere sebep olabilir. Bu takdirde kulağa biraz gliserin damlatıp böce­ği öldürmek ve sonra kulağı yıkayarak dışarıya çıkarmak uygundur. Kulağı yıkamakla yabancı cisimlerin pek çoğunu dışarıya çıkarmak mümkündür. Eğer yabancı cisim ku­lağa sıkı bir vaziyette girip orada kalmış veya kulak borusunun du­varlarında ve kulak zarında tahribat yapmışsa o zaman hekimin ya­pacağı ameliyatla yabancı cismi çı­karmaktan başka çare yoktur.

Kulak İltihapları

Dışarıdan (boğazdan) veya içeri­den (kandan) gelen birtakım mik­roplar, kulağın her tarafında türlü türlü iltihaplar yapabilir.

En çok görülen iltihaplar orta ku­lak iltihaplarıdır. Orta kulakta ilti­haplar olunca kulak zarı gerilir ve kulakta şiddetli ağrılar olur. Orta kulağı teşkil eden -ufacık boşluğun içinde, iltihabın şiddetine göre, kan­lı, kirli bir cerahat toplanır. Bu ilti­hap tesiriyle kulak zarı delinerek akıntı dışarıya çıktığı gibi, zarın delinmediği hallerde, cerahat mik­ropları, kulağın arkasındaki kemik­lerin boşlukları içine hücum ederek orada şiddetli iltihaplar yapabilir­ler. O takdirde hastanın ateşi yükse­lir. Kulak ağrıları ziyadeleşir. Ku­lak arkasındaki kemiklere parmak­la basıldığı zaman şiddetli ağrı du­yulur. Bu iltihap çok tehlikelidir. Çünkü vaktinde yetişilip kulak ar­kasındaki kemiklere ameliyat yapı­larak, cerahat dışarıya akıtılamayacak olursa mikroplar, kulağın bu kısmına yakın olan beyin zarlarına geçerek menenjitlere sebep olabilir.

Bunlar orta kulağın şiddetli ilti­haplarıdır. Bunlardan başka Orta kulakta verem mikrobundan ileri gelen süreğen (müzmin) iltihaplar vardır ki bunlar devamlı kulak akıntıları ile yıllarca, sinsi bir şekil­de, sürüp giderler.

Nasıl İşitiriz?

Ses titreşimleri havada dalgalar halinde yayı­larak dış kulağa gelir. Dış kulak yolundan kulak zarına kadar ulaşan bu titreşimler orta kulakta birbirine mafsallanmış çekiç, örs ve üzengi kemiklerinden geçerek oval pencereden

iç kulağa atlar. İç kulakta işitmede görevli özel hücre ve cisimcikler aracılığıyla işitme sinirine ve oradan da beyindeki işitme merkezine varır. Böylece beyinde, gelen sesler mana bakımından değerlendirilir. Bir sesin ne yandan geldiğini, uzaklığını, yakınlığını anlamamızı da dış kulak­taki girintiler, çıkıntılar sağlar.