Pamuk en iyi lığlı (alüvyonlu), kuvvetli topraklarda yetişir. Derin sürülmüş, iyice gübrelenmiş topraklara ya ‘’serpme’’, ya da ‘’sıra’’ usulü ile ekilir. Sıcak yörelerde pamuk ekimi zamanı şubat; soğuk bölgelerde ise mart ve nisan aylarıdır. Ağustosta, eylülde kozaların toplanmasına başlanır. Bu sırada pamuk için en büyük tehlike yağmurdur. Yağmur yağınca, kozalar hem dökülür, hem de kirlenir; böyle olunca da verimi azalır.
Pamuklar ‘’kozaları açılan’’, ‘’kozaları açılmıyan’’ olmak üzere iki çeşi- te ayrılır. Bunlardan kozaları açılanlar uzun, yumuşak teller verdiklerinden daha iyidir. Kozaları açılan pamukların en tanınmış türü akala pamuğudur. Akala cinsi Türkiye’de Adana’da, Nazilli’de ekilir. Yurdumuzda yetiştirilen öteki pamuklar hep kapalı koza türündendir. Bunların dağ pamuğu adı verilen çeşidi beyaz renklidir, çok kabarır, soğuğa, hastalıklara karşı oldukça dayanıklıdır. Yurudumuz en iyi pamuk yetiştiren memleketler arasındadır.
Pamuklu Kumaşlar
Giyim eşyamızın birçoğu pamuklu kumaşlardan yapılır. Pazen, patiska, tülbent, Amerikan gibi, dokunuşuna göre çeşitli adlar alan pamuklular, yünlü kumaş kadar sıcak tutmazsa da vücudun terini çekme bakımından faydalıdır, öte yandan, pamuklu kumaşlar yünlüden, ketenden daha yumuşaktır. Bu bakımdan küçük çocuk elbiseleri özellikle, mermerşahi denilen çok ince, yumuşak bir pamuktan yapılır.
Pamuklu kumaşlar iyi ütü tutmaz, çabuk buruşur. Bu kumaşlardan yapılmış giyim eşyası üzerine ıslak bez koyarak, kızgın ütü ile ütülenmelidir. Pamuk çabuk ıslanır, suyu oldukça iyi çeker; onun için, pamuklu elbiseler ıslanınca, dışı kurusa bile, içi ıslak kalabilir. Bunları iyice kurumadan giymemeli, hele çocukların giyeceklerinde buna çok dikkat etmelidir.
Pamuklu kumaşlardan lekeler de çok zor çıkar. Bunlar sık sık yıkanmaya gelirse de, sabunla çıkmayan lekelerde gerekli ilaçları kumaşı yıpratmayacak şekilde kullanmalı, bu arada lekenin cinsine göre bir ilaç seçilmelidir.
Hidrofil Pamuk
Sargılarda kullanmak, el yüz silmek için eczanelerden paket içinde aldığımız pamuklar ‘’steril’’ (mikrobu öldürülmüş) maddelerden değildir. Yalnız, suyu iyi emmesi için, pamuğun yağı giderilmiştir. Bundan dolayı ‘’hidrofil (suyu seven) pamuk’’ denir. Hazırlanırken temiz olması, mikrop kapmaması gözetilirse de gene de doğrudan doğruya yara üzerine koymamalıdır.
Yara temizlemekte, kan silmekte kullanılacak pamuklar önce ispirto (alkol), oksijenli su, asitborikli su gibi, birtakım mikrop öldürücü sulara batırılır; yara sarmada kullanılacağı zaman da ancak gazlıbez üzerine konulur. Gazbezi steril olduğu için, yaranın mikrop kapma tehlikesi yoktur. Hastanelerde ameliyatlarda, pansumanlarda kullanılacak pamuklar ayrıca, özel aletler içinde, yüksek ısıda tutularak mikropsuz bir hale getirilir. Böylece, yaranın, pek az ihtimalle de olsa, pamuktan mikrop bulaşma tehlikesi kesin olarak önlenmiş olur.