Yeryüzünde yetişen çeşitli otların türlü türlü görünüşleri, renkleri, kokuları yanında şifa verici Özellikleri de vardır. Bunlardan birçoğunun insan vücudu üzerindeki etkileri yüzyıllardan beri bilinmekte, ilâç olarak kullanılmaktadır. Bugün bu otların yapraklarından, çiçeklerinden, gövdelerinden, köklerinden çıkarılan maddeler hekimlikte ilaç olarak kullanıldığı gibi evlerimizde de zaman zaman kendimiz hazırlayarak faydalanmaktayız.
Bunlar arasında mesela anason, papatya, nane, demirhindi, ebegümeci, hardal, hatmi, ıhlamur, keten hemen hemen hepimizin bildiği, kullandığı şifalı otlardandır.
Şifalı otların hazırlanması, kullanılması değişik şekillerde olur. Başlıca kullanma usulü: Haşlama, kaynatma, ıslatmadır.
Şifalı Otu Nasıl Haşlamalı: Bitkinin ya çiçekleri, ya da yaprakları bir çaydanlık içine konur, üzerine kaynar su dökülür. Bir süre bırakıldıktan sonra süzülerek içirilir.
Şifalı Otu Nasıl Kaynatmalı: Çiçekler, yapraklar bir çaydanlığa konur, üzerine su doldurulur, 15 dakikadan 1 saate kadar kaynatılarak elde edilen sıvı içilir.
Şifalı Otu Nasıl Islatmalı: Yapraklar, çiçekler bir kaba konulduktan sonra üzerine ya alkol, ya da şarap doldurulur, 24- 48 saat bu şekilde bırakılarak süzüldükten sonra içilir.
Şifa verici özelliklerinden yararlanacağımız otların iyisi seçilmeli, tazeleri kullanılmalıdır. Haşlama, kaynatma, yapıldıktan sonra kısa zaman içinde içilmeli, her defasında taze taze hazırlanmalıdır. Haşlamadan, kaynatmadan elde edilen sular uzun zaman bekletilirse hem mikroplanabilir, hem de ekşime, kokuşma olabilir. Bu iş için kullanılan sular kireçli, sert olmamalıdır. Şifa özünün iyice alınabilmesi suyun yumuşaklığı ile çok ilgilidir. İçinde kaynatma, haşlama yapılacak kaplar ya toprak, ya da emaye olmalıdır. Demir, bakır kaplar lezzeti bozar.
Banyolar, Lâpalar
Şifalı otlar ayrıca banyo, lâpa gibi daha başka şekillerde de kullanılır.
Şifalı otlar banyoda nasıl kullanılır?
Papatya Banyosu: 1 kilo papatya 10 kilo suda kaynatılır, banyo suyuna katılır. Papatya banyosu ağrıları giderir.
Keten Tohumu, Hatmi Banyosu: Bir tülbent içine konan 2 kilo hatmi, ya da yarım kilo keten tohumu, torbanın ağzı bağlandıktan sonra, yarım saat 5 kilo suda kaynatılır, sonra banyo suyuna katılır. Bu banyolar da ağrı dindiricidir.
Lapalar nasıl kullanılmalı? yaraya nasıl sürülmeli?
Lâpalar, çiçek tohumlarının, bitki tanelerinin dövüldükten sonra ya su, ya da süt içinde yoğrulmasıyla yapılır. Hamur haline gelen lâpa, beze konup, ağrıyan yerlere, iltihaplı yaralara, çıbanlara yapıştırılır.
Lâpalar kullanılacakları işe göre sıcak, ya da soğuk olarak hazırlanır. Ağrıyı gidermek, kulunç sancılarını yatıştırmak, bir çıbanı oldurmak için sıcak lâpalar, iltihabı daha başlangıçta gidermek için ise soğuk lâpalar uygulanır.
Keten Tohumu Lâpası: önce su, ya da süt kaynatılır, içine keten tohumu toz halinde dökülerek lâpa oluncaya kadar karıştırılır. Daha sonra bir bez arasına alınarak istenilen yere konur. Aynı lâpayı soğuk hazırlamak için keten tohumunu bir kaba koyduktan sonra yavaş yavaş su katarak lâpa oluncaya kadar karıştırmalıdır.
Hardal Lâpası: Önce keten tohumu lâpası hazırlanır, sonra üzerine hardal tozu ekilir. Hardal deri üzerinde uzun zaman bırakılmamalıdır.
Bunlardan başka, gerek haşlama, kaynatma, ısıtma şeklinde, gerekse banyo, lâpa olarak başvurulan daha birçok şifalı otlar vardır. Yalnız, şunu unutmamalıdır ki, pek tanınmışları, daima yapılanları bir yana, pek bilinmeyen otlardan, hekim tavsiyesi olmadan, ilâç yapmaya, şifa ummaya kalkmak çok kötü sonuçlar verebilir.